Jakie strzemiona warto kupić? Okiem fizjoterapeuty

Opublikowano : 2024-06-05 14:52:21 Kategorie : Poradniki

Fot. Klaudia Kanicka

Optymalny dosiad wymaga od jeźdźca prawidłowego ułożenia stopy w strzemieniu. Jest ono możliwe dzięki odpowiedniej pracy stawu skokowego, jednak bardzo często sama dobra mobilność i odpowiedni balans mięśniowy nie są wystarczające. Jaki zatem wpływ na nasz dosiad i bezpieczeństwo w siodle mają dobrze dopasowane strzemiona?

Staw skokowy – praca podczas jazdy

Za prawidłowe ustawienie stawu skokowego podczas jazdy konnej uznaje się jego niewielkie zgięcie grzbietowe, co potocznie oznacza mniej więcej tyle co „pięta w dół” (chociaż pamiętajcie – co za dużo to nie zdrowo). Oprócz tego cała kończyna dolna powinna znajdować się w pozycji umożliwiającej skierowanie palców stóp do przodu przy zgiętym stawie kolanowym. Z kolei samo strzemię ma zapewniać podpór w okolicy stawów śródstopno-paliczkowych, czyli potocznie mówiąc w najszerszym miejscu stopy. Takie ustawienie całej kończyny dolnej uzasadnione jest największymi zdolnościami do amortyzacji wstrząsów podczas jazdy. Zarówno optymalne zgięcie stawu kolanowego jak i skokowego dzięki odpowiedniej pracy mięśni umożliwia ergonomiczną jazdę i zminimalizowanie ryzyka przeciążeń w obrębie obu tych stawów.

Strzemiona a praca stawu skokowego

Czasami zdarza się, że jeździec może nie być w stanie prawidłowo ustawić stopy w strzemieniu z uwagi na zmniejszoną elastyczność mięśni lub z powodu niekorzystnej budowy samego strzemienia. Sytuacja taka ma miejsce, zwłaszcza kiedy strzemię ma śliską, źle wyprofilowaną stopkę lub jest zbyt wąskie. To pociąga za sobą szereg negatywnych zmian biomechanicznych, w wyniku których staw skokowy i kolanowy nie pracują optymalnie a amortyzacja zostaje zaburzona. Taki stan rzeczy może mieć bezpośredni wpływ na pojawienie dolegliwości bólowych obu tych stawów.

Fot. Klaudia Kanicka Strzemiona Freejump Air's 0-30

Bezpieczeństwo podczas upadków

W jednym z badań przeprowadzonych na jeźdźcach stwierdzono złamania w obrębie stopy lub stawu skokowego, do których doszło w wyniku przewrócenia wraz z koniem i uwięźnięcia stopy w strzemieniu pomiędzy zwierzęciem a podłożem [Ceroni et al. 2007]. Takie wypadki skutkować mogą licznymi przemieszczeniami w obrębie kości stopy, co bywa bezpośrednim wskazaniem do częściowej amputacji. Specjaliści zajmujący się analizowaniem biomechaniki uszkodzeń w obrębie stopy w tym samym badaniu sugerują również, że prawidłowy dobór obuwia jeździeckiego oraz strzemion mógłby zapobiec niektórym złamaniom, a w konsekwencji uchronić jeźdźców szczególnie tych z mniejszym doświadczeniem od poważnych kontuzji.

Zdarza się również, że podczas upadku stopa zostaje zablokowana w strzemieniu, a jeździec jest ciągnięty przez konia. W takiej sytuacji dochodzić może do skręceń stawu skokowego i kolanowego, naderwań więzadeł, uszkodzeń torebek stawowych lub przemieszczeń w obrębie przodostopia a także do urazów innych - odległych części aparatu ruchu takich jak kolana, biodra, kręgosłup a nawet kończyny górne, szyja czy głowa. Wydaje się zatem, że dobór odpowiednich strzemion jest kluczowy, aby zapewnić nam bezpieczeństwo i uchronić przed poważnymi urazami nawet kiedy dojdzie do upadku.

Jakich strzemion unikać?

Wybierając strzemiona wystrzegaj się tych, które:

Mają śliską stopkę, co powoduje stałe „uciekanie” strzemienia spod stopy
Mają stopkę, która zbyt mocno „trzyma” stopę, co utrudnia jej wysunięcie podczas upadku i naraża nas na poważne urazy
Są ciężkie – w przypadku wypadnięcia nogi ze strzemienia podczas jazdy jesteśmy bardziej narażeni na bolesne uderzenie w staw skokowy
Posiadają skośne wkładki zaburzające prawidłowe ustawienie stawu skokowego powodując jego nadmierne koślawienie lub szpotawienie i przeciążanie struktur stawowych
Są wąskie, co utrudnia wysunięcie stóp ze strzemion i zwiększa ryzyko ich zablokowania podczas upadku

Jakie strzemiona wybrać?

Wybierając strzemiona powinniśmy kierować się przede wszystkim kwestiami bezpieczeństwa oraz wygody. Dobrze dobrane strzemiona powinny być przede wszystkim na tyle szerokie i wysokie, aby nie blokować stopy podczas ewentualnego upadku. Ponadto stopka powinna z jednej strony pozwalać na stabilne oparcie stopy o strzemię bez ślizgania, a z drugiej nie powinna blokować stopy, w przypadku ewentualnej korekty jej ustawienia. Strzemiona Freejump Air's idealnie spełniają wszystkie te warunki. Dodatkowo dzięki swojemu kształtowi przypominającemu łuk strzemię doskonale przenosi obciążenia dzieląc je równomiernie na całą powierzchnię stopy nie przeciążając tym samym jednostronnie samego stawu skokowego. Warto wspomnieć, że materiał, z którego są wykonane jest na tyle lekki, że podczas przypadkowego „zgubienia” strzemienia nie ma ryzyka bolesnego uderzenia w staw skokowy czy piszczel. Sama wkładka stopki posiada kolce, które z jednej strony zabezpieczają stopę przed ślizganiem, a z drugiej nie wbijają się w obuwie, dzięki czemu stopa nie jest narażona na uwięźnięcie podczas upadku. Dodatkowy system amortyzujący w stopce wykonany z poliamidu świetnie absorbuje wstrząsy zapewniając dodatkową amortyzację dzięki czemu struktury stawowe narażone są na mniejsze przeciążenia.

Fot. Klaudia Kanicka Strzemiona Freejump Air's 0-30

Czy strzemiona są istotne?

Dobre strzemiona powinny zapewniać nam przede wszystkim bezpieczeństwo i komfort jazdy. Niezależnie od dyscypliny, jaką uprawiamy oraz od poziomu zaawansowania musi stanowić ono dla nas priorytet, dlatego wskazane jest stawianie na modele, które zminimalizują ryzyko urazów i przeciążeń. Nasz aparat ruchu funkcjonuje jako nierozerwalna całość w związku z czym nieprawidłowe działanie jednego z elementów często wpływa na nieprawidłowe działanie ogniw znajdujących się powyżej. Tak dzieje się również w przypadku stawu skokowego. Powinniśmy zatem traktować jego pracę priorytetowo. Możemy to osiągnąć nie tylko dzięki dbaniu o otaczające go mięśnie stosując odpowiednio zaplanowane programy treningowe, ale również poprzez dobór odpowiedniego sprzętu, który zapewni wysoki stopień amortyzacji oraz bezpieczeństwa.